โรคภัยไข้เจ็บ ตอนที่ 96 – อาการไม่พึงประสงค์ (2)
- โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
- 11 ธันวาคม 2567
- Tweet
GBS (= Guillain-Barre syndrome) เป็นกลุ่มอาการที่ทำให้เกิดความเสียหายต่อปลายเส้นประสาทอย่างฉับพลัน ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการอ่อนแรง (Feeble), ชา (Numb), และอัมพาต (Paralysis) ได้ ในปี ค.ศ. 1976 วัคซีนพิเศษสำหรับสายพันธุ์ (Strain) ของไข้หวัดหมู (Swine flu) ในช่วงการระบาดไปทั่วโลก (Pandemic) เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด GBS เป็น 1 รายต่อทุก 100,000 คน
นับตั้งแต่นั้น การศึกษาและหน่วยงานติดตาม (Monitor) ในระดับประเทศ (Federal) ได้ประมาณ (Estimate) ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อย (Minimal) จากวัคซีน โดยพบ GBS ประมาณ 1 ถึง 2 รายต่อการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ 1 ล้านโดส (Doze = ขนาดปริมาณ) อย่างไรก็ตาม การศึกษาบางส่วนได้ตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับความสัมพันธ์ที่น้อย (Slim) นี้
การศึกษากรณีควบคุม (Control) ในอังกฤษระหว่างปี ค.ศ. 1990 ถึง ค.ศ. 2005 ไม่พบประจักษ์หลักฐาน (Evidence) ของความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของ GBS หลังการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ประจำฤดูกาล (Seasonal) แม้ว่าจะมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นเล็กน้อย (Slight) แต่ก็ยังน้อยกว่าความเสี่ยงจากไข้หวัดใหญ่เอง เนื่องจากพบเพียง 17 รายของ GBS ต่อทุก 1 ล้านรายของผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่
ITP (= Immune thrombocytopenic purpura) เป็นภาวะที่ทำให้เกิดการตกเลือด (Bleeding) เนื่องจากระดับส่วนประกอบ (Component) แข็งตัวของเลือด (Blood-clotting) ต่ำ อันเป็นผลมาจากการตอบสนอง (Response) ของภูมิคุ้มกันตนเอง (Autoimmune) ที่ผิดปรกติ (Abnormal)
สิ่งนี้มัก (Typically) เกิดขึ้นหลังการติดเชื้อ (Infection) บางชนิด แม้จะพบหลังการฉีดวัคซีนด้วยก็ตาม ระหว่างปี ค.ศ. 1990 ถึง ค.ศ. 2008 มีรายงาน 565 รายในสหรัฐอเมริกา หลังการฉีดวัคซีน ซึ่งเท่ากับ 1 รายต่อวัคซีน 15.5 ล้านโดส (Doze = ขนาดปริมาณ) วัคซีน MMR (Measles [หัด], Mump [คางทูม], Rubella [หัดเยอรมัน]) เองดูเหมือนจะมีความเสี่ยงสูงขึ้น โดยพบ ITP 1 รายต่อเด็กที่ฉีดวัคซีน 40,000 ราย
โชคดีที่ส่วนใหญ่ไม่รุนแรง (Mild) และไม่ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อน (Complication) ที่สำคัญ แม้อัตราภาวะแทรกซ้อนที่สูงขึ้นจากวัคซีน MMR ก็ยังน้อยกว่าการได้รับ (Exposure) เชื้อหัดเยอรมันเอง โดยมี ITP 1 ราย ต่อทุก 3,000 รายของหัดเยอรมัน
สุดท้ายมาดูข้อมูลทางกฎหมาย (Legal) โครงการชดเชยการบาดเจ็บจากวัคซีนแห่งชาติ (National Vaccine Compensation Program: NICP) อนุญาตให้แต่ละบุคคล (Individual) ยื่นคำร้อง (File petition) เพื่อขอชดเชยหากเกิด (Occur) ผลข้างเคียงที่รุนแรง (Serious reaction) จากการใช้วัคซีน
ระหว่างปี ค.ศ. 2006 ถึง ค.ศ. 2016 มีคำร้อง 5,320 รายการ และได้รับการชดเชย 3,597 ราย ซึ่งหมายความว่าความเป็นเหตุเป็นผล (Causality) น่าจะเป็นไปได้ (Possible) ในกรณีเหล่านั้น เท่ากับ (Equate) มีการชดเชย 1 รายต่อการฉีดวัคซีน 1 ล้านโดสที่แจกจ่าย (Distribute) ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลของสถาบันวิทยาศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ และการแพทย์แห่งชาติ (National Academies of Science, Engineering, and Medicine) ที่คาดว่ามีโอกาสเพียง 1 ใน 1 ล้าน ที่จะเกิดผลข้างเคียงรุนแรงจากวัคซีน
แหล่งข้อมูล –
